ԱՄՓՈՓՈՒՄ

1. XIX դարի երկրորդ կեսին և XX դարի սկզբին աշխարհի առաջատար երկր ներում զարգանում էր՝ արդյունաբերական՝ հասարակությունը: Հայաստանը արդյունաբերականացման ուղին բռնած Ռուսաստանի և կիսագաղութային Օսմանյան կայսրության կազմում hէր: Այս իրավիճակը պայմանավորեց Հա- յաստանի զարգացման առանձնահատկությունները նրա երկու խոշոր հատ- վածներում: Այնուամենայնիվ, արդյունաբերական քաղաքակրթության նվա ճումները մուտք գործեցին նաև հայ իրականություն, սկսեցին փոխել մարդ- կանց կենցաղը, ապրելակերպը, աշխարհայացքը:

Ի՞նչ բարեփոխումներ իրականացվեցին XIX դ. երկրորդ կեսին Ռուսաստա նում: Ներկայացրեք դրանց ազդեցությունն Արևելյան Հայաստանի տնտեսա- կան և սոցիալական կյանքի զարգացման վրա:

Տնտեսության զարգացումը:

պիտալը սկսեց լայնորեն ներդրվել Անդրկովկասում: Տեղի տնտեսական կյանքի զարգացմանն՝ է այնպես նպաստեց երկաթուղու շինարարությունը, որն Այսրկովկասում սկսվեց XIX դ. 60-ական թթ. և շարու- նակվեց մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը: 1899 թ. գործարկվեց Թիֆլիս-Ալեքսանդրապոլ— Կարս երկաթուղին, իսկ երեք տարի անց՝ Ալեքսանդրապոլ-Երևան հատվածը: Երկաթուղին պայմաններ ստեղծեց կապիտալիստական հարաբերությունների արագ զարգացման համար:

Ինչո՞ւ ցարիզմը հայերի նկատ մամբ ուժեղացրեց ազգային ճնշման քաղաքականությունը:

Ազգային ճնշման ուժեղացումը։

XIX դ. երկրորդ կեսին ռուսական ինքնակալությունը սաստկացրեց իր գաղութային քաղաքականությունն ազգային երկրա- մասերում: Անդրկովկասի նվաճումից հետո ռուսական արքունիքի սևեռուն նպատակն էր աստիճանաբար ռու սական անացնել տեղական ժողովուրդներին:

Ընդհանուր գծերով ներկայացրեք արևմտահայության վիճակը Օսմանյան կայսրությունում:

Հայ գյուղացիության վիճակը: Թուրքական կա ռավարությունը տարբեր միջոցներով արգելում էր հայ գյուղացիներին դառնալ հողի սեփականատերեր:

Սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ը թույլատրեց քուրդ, ավա- տատերերին ամրանալ՝ հայկական հողերի վրա, որի հետևանքով բազմահազար հայեր հողազրկվեցին, Հայ գյուղացիության համար իսկական պատուհաս էին հարկահանության կիրառվող համակարգը, ավազակային հարձակումներն ու կողոպուտը: Այդուհան- դերձ, XIX դ․ վերջերին հայկական նահանգներում գյու- ղատնտեսությունն աստիճանաբար ներգրավվում էր ապրանքադրամական հարաբերությունների ոլորտը:

2. Հայ ազատագրական շարժումը XIX դարի երկրորդ կեսին թափ հավաքեց, ձևավորվեցին՝ հասարակական–քաղաքական երեք հիմնական հոսանքներ, որոնք մշակում էին շարժման նոր գաղափարախոսությունը, նախապատրաս- տում պայքարի զինված փուլի ծավալումը: Դրա առաջին լուրջ դրսևորումները եղան արևմտահայ սահմանադրական շարժումը և Զեյթունի 1862 թ. ապստամ բությունը:

Թվարկե՛ք երեք հոսանքները, նշեք դրանց գլխավոր տարբերությունները: Հայտնի ի՞նչ ներկայացուցիչների գիտեք:

Հայկական պահպանողականությունը: XIX դ.

50-70-ական թթ. գոյություն ունեցած հայ քաղաքա- կան հոսանքների մեջ առանձնանում էր պահպանողականությունը: Այս հոսանքի ներկայացուցիչները համոզված էին, որ հայ ժողովրդի ապագան դի ապագան ազգային արժեքների պահպանության մեջ է: Նրանք ձգտում էին վերականգնելու հայկական թագավորությունը, պահ- պանելու Հայոց եկեղեցու դերը, հայ նահապետական ընտանիքի բարոյական նկարագիրը, անաղարտ պա հելու հին հայերենը՝ գրաբարը: Ուստի հաճախ դեմ էին արտահայտվում ամեն մի նորամուծության, եվրոպա կան արժեքների ընդօրինակմանը՝ դրանք համարելով ազգի համար վնասակար:

Միաժամանակ պահպանողականները փորձում էին Հայ եկեղեցու և դպրոցի միջոցով կրթել ազգի երիտասարդությանը, պատրաստել գիտնականներ, թարգմանիչներ, գրողներ, հոգևորականներ: Աչքի ընկնող ներկայացուցիչներից էին Գաբրիել վար դապետ Այվազովսկին (նկարիչ Այվազովսկու եղնությունը և այլն:

բայրը), Հովհաննես Չամուռճյանը և ուրիշներ: Պահ- պանողականներին համակրում էին ազգային-պահ պանողական հայացքներ ունեցող գրող Ծերենցը, պատմաբաններ Ս. Պալասանյանը, Ա. Երիցյանը և ուրիշներ:

Ազատականությունը հայ իրականության մեջ:

Հայ հասարակության մեջ հանդես եկած ազատական հոսանքի ներկայացուցիչները, ոգևորված եվրոպա- կան ազատական (լիբերալ) գաղափարներով, պայ- քար սկսեցին հայության հասարակական և մշակու- թային կյանքը փոփոխելու, հայ ավանդական դպրոցն ու եկեղեցին բարեփոխել ոխելու համար: Ազատականները կամ ազատամիտները սուր քննադատությա ցան էին են

թարկում հայ իրականության՝ հին նահապետական բարքերը, հատկապես՝ դրանց ջերմ պաշտպան եկե- ղեցուն: Հաճախ ազատականների՝ այդ քննադատու- թյունը հասնում էր՝ ծայրահեղության: Ազատական»

ները նույնիսկ ըստ պատշաճի չէին գնահատում Հայ եկեղեցու երկարամյա ազգային մշակութային դերը, հայոց լեզվի անաղարտության պահպանման գործում գրաբարի բացառիկ նշանակությունը: Պատահական չէ, որ նրանք պահանջում էին հրաժարվել գրաբա րից և անցնել ամբողջ ժողովրդի համար հասկանալի

աշխարհարարին: Ազատականների մեծ մասը շատ զգուշավոր էր, ուստի դեմ էր արտահայտվում հասարակարգը հեղա փոխական՝ ճանապարհով փոխելու գաղափարներին, ապստամբական գործողություններին:

Ազգայնական գաղափարների տարածումը հայկական միջավայրում ի՞նչ նշանակություն ունեցավ: Ներկայացրեք

Բառերի բացատրություն 19․04,24

Ենիչերի— Թուրքերեն` «նոր զորք»: Օսմանյան հետևակային զորամասեր: Դրանք ստեղծվում էին մանկահավաքների միջոցով: Այսինքն` մանուկ հասակում ծնողներից (հիմնականում քրիստոնյա) խլում էին զավակներին, դարձնում իսլամի մոլեռանդ զինվոր:

Դրամատուն (բանկ) — Ծագում է լատիներեն «դրամափոխարան» բառից: Ձեռնարկություն, որտեղ իրացվում է դրամական կապիտալի առուծախ, ընդունվում են ավանդներ և տրա մադրվում՝ վարկեր: Դրամատներն արդյունաբերական արտադրության անբաժանելի մասն են: Նրանց միջոցով ազատ կապիտալը ներդրվում է տնտեսության զանազան ճյուղեր և նպաստում դրանց զարգացմանը:

Եռյակ դաշինք-1879-1822թ Գերմանիա, Աստրո-հունգարիա և Իտալիայի միջև կնքված պայմանագրերի արդյունքում ստեղծված դաշինք ՝ ուղված ՄԵծ Բրիտանիայի և Ռուսաստանի դեմ։

Երիտթուրքեր– Թուրքական բուրուազիայի ազգայնական շարժման ներկայացուցիչներ։1889 թ․ ստեղծվել են <<Միություն և առաջիմություն>> կուսակցությունը։Իրենց շուրջ համախմբել են հայկական, արաբական, հրեական, հունական ընդիմադիր ուժերը և 1908 թ․ կատարել պետական հեղաշարժում։Հռչակել են ժողովոուրդների ազատություններ, սակայն շուտով հրաժարվել դրանցից ՝ դառնալով ազգայանամոլներ։րազում էին ստեղծել պանթյուրքական տերություն ՝Բոսֆորից մինչև Միջին Ասիա։Ադ ճանապարհին կանգնած բոլոր ազգերը ենթակա էին ոչնչացման, առաջին հերթին՝ հայությունը։Առաջին աշխարհամարտի տարիներիներին երիտթուրքական կառավարությունն իրագործեց Հայոց Մեծ եղեռնը։

Երկմիասնական տերություն-Երկմիասնական տերություն — Տերություն, որտեղ ապրող բազմաթիվ ազգերից տիրապետող են երկուսը: Նրանց միջև կնքվում է դաշինք` իշխանության հստակ բաժանումով:Ասվածի լավագույն օրինակը 1867 թ. ձևավորված Ավստրո-Հունգարիան էր:

Ընկերային սոցիալական ապահովագրություն-Պետության, ձեռնարկատերերի և աշխա- տավորների մուծումների հաշվին ստեղծվում է հիմնադրամ, որից աշխատավորներին նյութական օժանդակություն (թոշակ) է հատկացվում հիվանդության և ծերության դեպ- քում: Այս համակարգը զարգացած երկրներում տարածում է գտել XIX դ. երկրորդ կեսից:

Թանզիմաթ-Ծագում է արաբերեն <<բարենորոգում >> բառից։Օսմանյան կասրության այս բարենորոգումներն ընդգրկվում էին 1839-1870 թթ․։Դրանք ձեռնարկեցին եվրոպական կրթություն ստացած և լուսավորական գաղափարներով տոգորված որոշ պետական գործիչներ։ Նպատակն էր տերության բոլոր ազգերին տալ իրավահավասարություն, անձի, գույքի անձեռնամխելիություն, խղճի կրոն ազատություն, հավասար հարկեր։Այդ ճանապարհով բարենորոգիչները հույս ունեին կանգնացնելու տերության անկումը։Սակայն պահպանողականների ճնշման ներքո այս փորձրը ձախողվեցին։

Թորի — Քաղաքական կուսակցություն Անգլիայում, որն առաջացել է XVII դ. վերջին: XIX դ.երկրորդ կեսին ստացավ «Պահպանողական» անունը:

Ժողովրդավարություն (դեմոկրատիա) — Ծագում է հունարեն «ժողովուրդ» և «իշխանու- թյուն» բառերից: Կառավարման մի համակարգ, որտեղ գերագույն իշխանությունը պատ- կանում է ժողովրդին: Ժողովրդավարության հիմքը իրավահավասար քաղաքացիներն են: Օգտվում են համընդհանուր ընտրական իրավունքից, ունեն անձի և սեփականության անձեռնմխելիություն, խոսքի, խղճի (կրոնի) ազատություն: Այս ամենն ամրագրված է երկրի հիմնական օրենքով՝ սահմանադրությամբ: Ժողովուրդն իր իշխանությունն իրա- գործում է ընտրովի խորհրդարանի և կառավարության միջոցով:

Թեստային աշխատանք, 8-րդ դասարան

1. Տրված կաղապարներով կազմել համածանցավոր բառեր:
   Ան——ություն
   ան——ելի
   ան——ական
   դժ——-ություն
   համա—ություն
   համա—ցի
   հակա—ություն
   ստոր—-յա
   փոխ——ություն:
2. Կազմել բարդ բառեր` տրված արմատները գործածելով մի դեպքում բառասկզում, մյուս դեպքում`բառավերջում:
   Զրույց
   գույն
   վեճ
   տուն
   բույս
   մատյան
   երկու
   սեր
   ձայն
   ուղի:
   3. Հետևյալ դարձվածքներով մեկական նախադասություն կազմել:
   Լեղին ճաքել
   արյունը գլխին խփել
   հոգին ավանդել
   անարգանքի սյունին գամել
   ճամփա պահել
   ականջի հետև գցել:
   4.Համացանցից գտնել Աստվածաշունչ մատյանից առաջացած հետևյալ թևավոր խոսքերի նշանակությունը:
   Արգելված պտուղ
   Սոդոմ և Գոմոր
   քավության նոխազ
   բաբելոնյան աշտարակաշինություն:
   5.Տրված միտքը փոխադրել 5 նախադասությամբ:
   Կալանավորի փախուստը Սան Մարինո գաճաճ պետության բանտից բանտի աշխատակիցներին շատ անհանգստացրեց, որովհետև նա միակ բանտարկյալն էր:
   6. Կետադրի՛ր նախադասությունները:Հույները ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին զոհաբերում որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:
   Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը որպես շքեղ ապարանք առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
   Նկարահանող խցիկի մոտ անփույթ կանգնած էր Ջեկը իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:
   Տուփից ուղիղ դեպի կինը դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը իբրև դիպուկ նետված փետտրագնդակ:
   Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ կառչել էինք վազող կենդանուց:
   Լեռների ու բլուրների մեծ մասը որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:7.Սխալ գրված բառերն ու բառակապակցությունները ուղղի՛ր:
   Բացի աղջիկը, բոլորն ուզում էին ուրիշ քաղաք տեղափոխվել:
   Սիրահարված եմ ձեր երկրի վրա:
   Հալվում, մաշվում էր հարազատ տան ու ընկերների կարոտով:
   Կարոտում էր անգամ իրենց փողոցի ծառերը:
   Ի՞նչ է նշանակում ընկերությունը դավաճանել:
   Խոսքը վերաբերվում է քեզ ու քո ցանկություններին:
   Ինչպե՞ս ես վերաբերում նրանց:
   Քույրս երրորդ դասարան է:
   Բաժակը ձեռքն էր, որ մտավ։
   Շատ լավ է տիրապետում անգլերենը:
   Բացի դա, ազատ ժամանակն ու արձակուրդն անցկացնում էր պրոֆեսորին ոչ սազական եղանակով:
   Մուգ ակնոցներիդ պատճառով աչքերդ չեմ տեսնում:

Հայոց լեզու

1.Կետերը փոխարինի՛ր հնչյուն, թնդյուն, շառաչյուն գոյականներից և հնչուն, թնդուն, շառաչուն ածականներից մեկով:

Իմ մանկության օրերին հորդահոս ու շառաչուն գետ եմ տեսել:

Լեռներում միայն թնդուն արձագանքը մնաց:

Ուշադիր լսում էի քո երգի ամեն մի հնչյունը:

Մանկան հնչուն  ծիծաղը վարակեց մեծերին:

Այդ մարտի թնդյունը լսվում էր բավական հեռվում:

Ինձ կանչեց-բերեց մեր գետի շառաչյունը:

3. Տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ: Անվանի՛ր բառերի այդ խումբը: Ծուղրուղո՜ւ, վա՜յ, փի՛շտ, շրը՜խկ, պահո՜, հա՛ֆ-հա՛ֆ, դը՜ռռ, վա՜շ-վի՜շ:

Փի՛շտ, անպիտա՛ն, ի՞նչ ես բազմել սեղանին:

—Հա՛ֆ-հա՛ֆ,- լսվեց հանկարծ. ուրեմն նրանք մոտենում են տանը:

Վա՜յ, հիմա ի՞նչ եմ անելու, ո՞ւր եմ գնալու:

Ձորում գետն էր հառաչում՝ վա՜շ-վի՜շ:

Շրը՜խկ, ու վերջ. էլ ոչ մեկը չի մտնի այս սենյակը:

Պահո՜, սա արդեն նորություն է:

Ծուղրուղո՜ւ,

4. Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր: Դրանք ինչո՞ւ են վերաբերական կոչվում:

Թերևս, անշուշտ, անկասկած, կարծես թե, իբր թե, նույնիսկ, միայն, ինչ որ է, ոչ:

Թերևս, չեմ տեսել նրան։
Անշուշտ, դու ճիշտ էիր, իսկ ես սխալվեցի։
Անկասկած, նրա վդրաբերմունքը տարօրինակ էր։
Կարծեց թե, դեռ չի հասել։
Իբր թե, ես նրան ստել եմ, բայց դա ճիշտ չէ։
Նույնիսկ, այդ ժամանակ չհավատացի նրան։
Միայն, այս անգամ կկարողանամ։
Ինչ որ է , նրա արարքը տեղին չէր։
Ոչ, ես կանեմ դա, շնորհակալություն։

Վերաբերական կոչվում են այն բառերը, որոնք արտահայտում են խոսողի վերաբերմունքը և երանգավորում են նախադասությունը կամ որևէ անդամ։

5․Ի՞նչ արմատներ է հարկավոր ավելացնել մեջտեղում, որ այն լինի ձախ կողմում գրված բառի վերջին արմատ և աջ կողմում գրվածի առաջին արմատ։

ծամահարդար-հարդար

մարտարվդեստ-արվեստագետ

բերգութ-գթառատ

6․Գտի՛ր օրինաչափությունը․ո՞ր բառը կլինի հաջորդը։

Քահանա – նախաբան – բանբեր – բերդակալ — կալվածատեր-տիրակալ

7․Ո՞ր զույգերի երկու բառերը նույն արմատը չունեն։

Տեր – տիրույթ

Շեն – շինարար

Գետ – գիտակ

Կիրթ – կրթօջախ

Սին — սննդարար-սխալ է

8․Նախադասություններում ավելորդ բառեր կան, դո՛ւրս գրիր դրանք։

Շնորհալի աղջիկը նվագում էր ջութակի վրա։

Երիտասարդը հանդիսանում էր այդ նախաձեռնության հեղինակն էր։

Ֆիզիկան դա մի հետաքրքիր գիտություն է բնության մեջ կատարվող երևույթների մասին։

Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր ։

Համո Սահյան, բանաստեղծություններ

Համո Սահյան «Կուզես պայթիր»

Համո Սահյան «Նեղվում եմ»

Համո Սահյան «Տար ինձ ժամանակ»

Համո Սահյան «Դու ինձ թողել էիր մենակ»

Պատմություն, բառերի նշանուկություն

Արևելյան հարց-ՄԻջազգային դիվանագիտության հիմնախնդիր՝ կապված Օսմանյան կասրության հետագա ճակատագրի հետ։Վերջինս թուլացման և քայքայման պայմաններում արդիական դարձավ հպատակ ազգերի ազադագրության և սեփական պետությունների ստեղծման հեռանկարը։Դրանից օգտվելով՝ մեծ տերությունները աշխատում էին Օսմանյան Թուրքիան վերածել կիսագաղութի։

Արհեստակցական միություններ-Հասարակական կազմալերպություններ, որոնք ստեղծել են բանվորները ՝ իրենց իրավունքները պաշտպանելու համար։Առաջինը դրանք երևացին ԱՆգլիայում XVIII դ․ վերջին ։ XIX դ․ երկրորդ կեսից արհմիութնական շարժումը մեծ թափ ստացավ։Ի հայտ եկան խոշոր արհմիություններ, որոնց անդամների թիվը հասնում էր միլիոնների։Ասվածի վառ օրիանկներ կային ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում,Գերմանիայում, մյուս զարգացած երկրներում։

բազմազգ տերություն-Տերություն, ուր տիրապետող ազգի գերիշխանության ներքո իրենց պատմական հայրենիքում ապրում են բազում ազգեր՝ ենթարկելով տնտեսական, քաղաքական, ազգային, կրոնական և մշակությաին խտրականության ու բռնաճնշումների։

Բաժնետիրական ընկերություն-Արտադրական կամ այլ բնույթի ձեռնարկություն (կամ դրանց ցանց), որի հիմնական կապիտալը պատկանումմ է մարդկանց մի խմբի։Յուրաքանչյուրն ունի իր մասնաբաժինը և ըստ դրա էլ ստանում է եկամուտ։

Բոլշևիկներ-Ռուսական մարքսիստների մեծամասնությունը կազմող թևը։Կող էին ծայրահեղ գործողությունների։Իրենց առաջնորդ Վ․ Լենինի գլխավորությամբ Ռուսաստանում ուժով գրավեցին իշխանությունը։Երազում էին ամբողջ աշխարհում կառուցել կոմունիզմ (համայնավորական կարգ)։

բանվորներ– Վարձու աշխատանքով ապրող մարդիկ։Նրանց վարձում են ձեռներեցների և վճարում ըստ կատարված աշխատանքի որակի և քանակի։Սովորաբար ձեռներեցների և բանվորների միջև ծագում են հակասություններ։Դրանց կարգավորման նպատակով զարգացած երկրներում XIX դ․ ընդունվեցին բազմաթիվ օրենքներ, որոնք սահմանափակվում էին աշխատաժամանակը, բանվորներին տալիս ապահովագրություն հիվանդության ու ծերության դեպքերում և այլն։

բորսա-արդյունաբերական տնտեսության կարևոր հիմանարկություն, որտեղ, ձեռներեցները հանդիպում էին, քննարկում միմյյանց առաջարկները և կնքում տնտեսական տարաբնույթ գործարքներ։

գաղութ-Այնտեղ ՝ արդյուբերական որևէ տերության որևէ տերության իշխանության ներքո գտնվող երկիրը, որը զրկված էր ինքնուրույն տնտեսական,քաղաքական,հասարակական զարգացման հնարավորությունից։Մայր երկրի տնտեսական կցորդն էր;Այստեղից արտահանում էին բնական հարստություններ ՝ շահագործելով տեղաբնիկերի էժան աշխատուժը։Գաղութացումն սկսվել է դեռ XVդ․ սակայն իր ծաղկմանն է հասել XIXդ․ երկրորդ կեսին։Բացի բացասական հետևանքներից , այն հանգեցրել է նաև դրական արդյունքների։Ասիայի, Աֆրիկայի, Լատինական, Ամերիակյի ժողովրդները ժանոթացել են արյուանբերական հասարակության նվաճումներին։

Դաշնություն-Ծագում է լատիներեն բառից։Առանձին պետությունների և պետական կազմավորումների միություն է։Դաշնություան անդամները պահպանում են իրենց իրավունքնրի մի մասը։Ունեն տեղական համնադրություն,խորհրդարան,կառավարություն և դատական համակարգ։Սակայն դրանք ենթակա են դշանյաին սահմանադրությանը և կառավարման մարիններին։Դաշնային պետությունների օրիանկներ են ՝ ԱՄՆ, Ռուսաստանի դաշնություն, Գերմանիան, Բրազիլիան այլն։

Դոմինիոն– Լատիներեն <<տիրույթ>> բառից է։Բրիտանական գաղութային համակարգում երկիր, որն ուներ ներքին լռիվ ինքնավարություն, սակայն ենթարկվում էր անգլիական թագին։

Ճապոնիա

Դասի հղումը

Ճապոնիայի բնակչությունը

Քարտեզի վրա նշել Ճապոնիայի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

1. Բնութագրեք Ճապոնիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ճապոնիան ծովային պետություն է, որի մեծ մասը գտնվում է Հոնսյու, Հոկայդո, Կյուսյու ու Սիկոկու կղզիների, իսկ մի փոքր մասն էլ՝ Ռյուկյու,

Օկինավա և այլ կղզեխմբերի վրա:

Ճապոնիան դեռևս տարածքային չլուծված հարցեր ունի հարևան պետու թյունների հետ և, մասնավորապես, Ռուսաստանից պահանջում է 1945թ.

ԽՍՀՄ-ի կողմից գրավված Հարավկուրիլյան կղզիներից չորսը:

Տարածքի չափով Ճապոնիան գերազանցում է եվրոպական պետու- թյուններից շատերին: Հյուսիսից հարավ գրեթե 3500 կմ ձգվածության պատճառով երկրի բնակլիմայական պայմանները բազմազան են:

Մակերևույթը: Երկրի տարածքի շուրջ 3/4-ը զբաղեցնում են երիտասարդ լեռները: Նախկինում, երբ Ճապոնիան թույլ զարգացած երկիր էր, լեռները խանգարում էին տարածքների միջև հաղորդակցության կազմակերպմանը, իսկ ժամանակակից հզոր Ճապոնիայում կառուցված մի շարք տրանս պորտային թունելների, կամուրջների և օդակայանների շնորհիվ հաղթա հարվել են տրանսպորտային հաղորդակցության դժվարությունները: Սակայն շարունակում է անլուծելի մնալ՝ երկրաշարժավտանգության հիմնախնդիրը: Գտնվելով աշխարհի երկրաշարժային ամենաակտիվ գոտում` Ճապոնիայում միջին հաշվով 70 տարին մեկ տեղի են ունենում ուժեղ և նույնիսկ կործանարար երկրաշարժեր: 

1. Ի՞նչ դեր ունի Ճապոնիան հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում
   

Ներքին փոխադրումներում մեծ է երկաթուղային տրանսպորտի դերը Երկաթուղիները բարեկարգ են, մեծ մասը՝ էլեկտրիֆիկացված, իսկ գնացքները` արուգընթաց: Հոնսյու ու Հոկայդո կղզիների միջև երկաթուղային հաղորդակցությունն իրագործվում է Ցուգարու նեղուցի տակով կառուցված աշխարհում ամենաերկար (ավելի քան 53 կմ) «Սեյկան» թունելով:

Ճապոնիայի ավտոմոբիլային տրանսպորտը զարգացած է ամենուրեք: Ավտոճանապարհային ցանցը խիտ է, ընդհանուր երկարությունը` 1,1 մլն կմ որի 75 % բարեկարգ մայրուղիներ են: Կառուցված են բազմաթիվ կամուրջներ, այդ թվում՝ աշխարհի ամենաերկար (4 կմ) կախովի կամուրջը՝ «Ակաշի Կայկյան», որը Հոնսյու կղզու Ակաշի քաղաքը կապում է Ավայի կղզու հետ, իսկ վերջինս էլ կապված է Սիկոկու կղզու հետ:

Զարգացած է օդային տրանսպորտը, որը կապ է հաստատում աշխարհի գրեթե բոլոր երկրների հետ: Երկրում կա 164 օդանավակայան, որոնց մի մասը միջազգային խոշոր ու գերխոշոր օդանավակայաններ են: Օդային խոշոր հանգույց է, Տոկիոն: Ցամաքային տարածքի սղության պատճառով ծովում կառուցված է արհեստական կղզի, որի վրա` «Կանսայ» միջազգային օդակայանը: Կառուցվում է ևս մեկը՝ ավելի երկար թռիչքուղիով: Դրանք ցամաքին միացած են կամրջով և թունելով:

1. Որո՞նք են Ճապոնիայի զարգացման նախադրյալները:

Ճապոնիայի զարգացման հիմնական նախադրյալներն են երկաթուղային տրանսպորտը, օդային տրանսպորտը;

1. Որո՞նք են Ճապոնիայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Տնտեսության կառուցվածքը վկայում է երկրի զարգացման շատ բարձր` հետարդյունաբերական փուլի մասին:

Գյուղատնտեսության տեսակարար կշիռը շատ փոքր է: Այդ ոլորտը հովանավորվում է պետության կողմից աչքի է ընկնում բարձր արտադրողականությամբ:

Տնտեսության կարևոր ճյուղն արդյունաբերությունն է, որը մեծ կախում ունի հումքի ու վառելիքի ներկրումից ու առանձնանում է առաջավոր տեխնո- լոգիաների կիրառմամբ, արտադրական բարձր մշակույթով, արտադրանքի ցածր ինքնարժեքով: Ճապոնական ապրանքներն իրենց բարձր մրցունա կության շնորհիվ աշխարհում մեծ պահանջարկ ունեն:

Երկրի արդյունաբերությունը բազմաճյուղ է: Բարձր զարգացած ճյուղ է էներգետիկական արդյունաբերությունը, որն օգտագործում է երկրի ածխի գետերի ջրաէներգետիկական պաշարները և ներկրվող նավթը, հեղուկացված գազը և ուրանը: 

Սև մետաղաձուլությունը հենվում է հիմնականում ներկրվող հումքի վրա: Պողպատի ձուլմամբ Ճապոնիան աշ խարհում երկրորդն է: Ամենաառաջավոր տեխնոլոգիաներով աշխատող ձեռնար կությունները տեղաբաշխված են Կյուսյու կղզու հյուսիսում և Հոնսյու կղզում՝ Տոկիո, Յոկոհամա, Օսակա և Կոբե քաղաքներում, խոշորագույն ձեռնարկու թյունը գտնվում է Հոկայդո կղզում` Մուրորան քաղաքում:

Պողպոտաձուլական գործարան Կիմիցույում (Հոնսյու կղզի)

Գունավոր մետաղաձուլության ճյուղերից աչքի է ընկնում՝ ալյումինի, պղնձի ու ցինկի ձուլումը: Այդ մետաղների ձուլարանները մեծ մասամբ տեղաբաշխված են մետաղների խտանյութի ներկրման նավահանգիստներում: Մեքենաշինությունը՝ երկրի արդյունաբերության առաջատար ճյուղն է, որն ապահովում է ամբողջ արդյունաբերական արտադրանքի արժեքի և Ճապոնիայի արտահանության շուրջ 2/3-ը: Մեքենաշինության ճյուղային կառուցվածքում մեծ տեսակարար կշիռ ունեն տրանսպորտային, ռադիո- էլեկտրոնային, էլեկտրատեխնիկական ու ծանր մեքենաշինությունը, ինչ պես նաև հաստոցաշինությունը:

Առանձնապես զարգացած է նավաշինությունը, որով մի քանի տասնամյակ է, ինչ Ճապոնիան աշխարհում առաջինն է` համաշխարհային արտադրանքի շուրջ կեսը մատակարարելով: 

Թեթև արդյունաբերությունը երկրի արդյունաբերության հնագույն ճյուղն է, որը մինչ պատերազմն արտադրանքի ծավալով առաջինն էր: Այդ ճյուղի մասնաբաժինը մոտավորապես հավասար է քիմիական արդյունաբերությանը: Թեթև արդյունաբերության առաջատար ճյուղը տեքստիլն է: Ներկայումս գերակշռում են քիմիական մանրաթելերից արտադրվող գործվածքները: Տեքստիլ արդյունաբերությունը թեպետ լայն տարածում ունի, սակայն առավել խոշոր կենտրոններն են Տոկիո, Յոկոհաման, Կիոտոն և Օսական

Սննդի արդյունաբերությունը տարածված է ամենուրեք: Կարևորագույն ենթաճյուղերն են ձկան պահածոների, շաքարի և ալրաղաց արտադրու թյունները:

Գյուղատնտեսությունն առանձնապես զարգացել է Երկրորդ աշխար համարտից հետո ու ներկայումս բավարարում է երկրի պարենի 2/3-ը: Ճյուղի կառուցվածքում խիստ մեծ է բուսաբուծության տեսակարար կշիռը: Մշակվող հողատարածությունը համեմատաբար փոքր է` երկրի տարածքի մոտ 13%-ը: Բայց երկրի հարավի տարածքի մեծ մասում տարվա ընթացքում ստացվում է 2-3 բերք: Բուսաբուծության գլխավոր ենթաճյուղը բրնձի մշակությունն է, որի համախառն բերքը բավարարում է Ճապոնիայի բնակչության պահանջարկը, իսկ երբեմն նույնիսկ ավելցուկ է առաջանում: Բրնձի ցանքերն զբաղեցնում են երկրի մշակվող հողերի 40%-ը: Բրինձ գլխավորապես մշակում են ոռոգվող հողերի վրա: Համեմատաբար զարգացած է նաև բանջարաբուծությունը Բանջարեղենը ճապոնացիների սննդաբաժնի պարտադիր բաղադրիչն է

Տեխնիկական մշակաբույսերից՝ տարածված են շաքարի ճակնդեղը, ծխախոտը, սոյան: Շատ են աճեցնում նաև թեյ: Զգալի են թթենու տնկարկները, քանի որ թթենու տերևներն օգտագործվում են շերա մապահության նպատակով:

Классная работа :

Классная работа :

1.Образуйте простую форму сравнительной степени прилагательных.

Красивый — красивее; приятный (словарное слово) — приятнее, счастливый (счастье) — счастливее, спокойный — спокойнее, удобный — удобнее, ужасный — ужаснее, прекрасный (словарное слово) — прекраснее, прилежный (словарное слово) — прилежнее, причудливый (неясное значение приставки) — причудливее, привлекательный (значение приставки — приближение) — привлекательнее, презрительный (словарное слово) —

презрительнее, старый — старее, свободный (словарное слово) — свободнее.

 2.Спишите пословицы, образовав простую сравнительную степень; обозначьте суффиксы и определите, каким членом предложения являются прилагательные в сравнительной степени.

Правда (светлый) солнца.

Старый друг (лучший) двух.

Утро вечера (мудреный).

Здоровье ( дорогой ) золота.

Дождливое лето (плохой) осени

1) светлее

2) лучше

3) мудрен/ее

4) дороже

5) хуже

Բայական անդամի լրացումներ

274.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր բայական անդամի լրացումներով:

Մի ականատես նկարագրում էր հանցագործի, արարքը:
Բնության բոլոր ուժերը միասին անճանաչելիորեն փոխում են տրամադրությունը:
Լավան մոտենում էր վրանին:
Մի քանի օր անց որսորդներն են օգնության հասնում երեխային:
Լեռները դղրդում էին փոթորիկից:
ժայռի գագաթը միայն մեքենայով կարելի է բարձրանալ:

275.Նախադասություններին ավելացրո՛ւ փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող լրացումներ:

Օրինակ՝ Այդ հրաշքը տեսնելով` վայրենիներն ազատ արձակեցին: (ո՞ւմ) Այդ հրաշքը տեսնելով` վայրենիներն ազատ արձակեցին գերուն:
Թերակղզու բնակիչները մի պատմություն են պատմում: (ինչի՞ մասին) Թերակղզու բնակիչները մի պատմություն են պատմում, այդ հսկայական ջրհեղհեղի մասին։
Վերջապես արևը տաքացրեց: (ո՞ւմ) Վերջապես արևը տաքացրեց, մեզ։
Զբոսաշրջիկները միայն երրորդ օրը գտան: (ի՞նչը)

Զբոսաշրջիկները միայն երրորդ օրը գտան, այդ հնավուրձ զարդը։

Քայլ առ քայլ առաջ գնալով` հասան: (ինչի՞ն)Քայլ առ քայլ առաջ գնալով` հասան, այդ բարձունքներին։

276.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր բառով կամ բառակապակցությամբ և նշիր՝ ինչ պարագա է:
Օրինակ` (Ե՞րբ) պատսպարվեցինք վրանում: Կեսօրին պատսպարվեցինք վրանում: (տեղի պարագա)

(Ո՞րտեղ) տանջվում էինք անտանելի տոթից:

Այդ քաղաքում տանջվում էինք անտանելի տոթից: (տեղի պարագա)

(Ինչո՞ւ) շատ հեռու գնացինք ավերակներից:

Տարօրինակ ձայների պատճառով շատ հեռու գնացինք ավերակներից:(պատճառի պարագա)

Տաք ավազն սկսեց մխալ (ինչպե՞ս):

Տաք ավազն սկսեց մխալ կրակի պես: (ձևի պարագա)

(Ե՞րբվանից) տեղումները շատացան:

Այդ օրվանից տեղումները շատացան։ (ժամանակի պարագա)

Նրանք մարտի ելան (ինչպե՞ս):

(Ո՞րտեղ) գիշերեց թափառախումբը:

Անտառում գիշերեց թափառախումբը: (տեղի պարագա)

277.Տրված նախադասություններին ավելացրո՛ւ պարագաներ, այսինքն` այնպիսի լրացումներ, որոնք ցույց են տալիս գործողության հետ կապ ունեցող հանգամանքներ (տեղ, ժամանակ, ձև, չափ, նպատակ, պատճառ և այլն):
Ի՞նչ է տեղի ունենում:
Սարսափելի տեսարան է լինում դպրոցում:
Կոկորդիլոսներն ու օձերը վխտում են, այդ անտառում:
Տեղումներով առատ վայրեր շատ կան, այդ քաղաքում:
Սրընթաց ցեխագետեր էին հոսում, գյուղում:

278.Տրված պարզ նախադասությունները դարձրո՛ւ բարդ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող պարագա երկրորդական նախադասություններ:

Վագրը ծառի ետևից մռնչաց, որովհետև վոտքը ցավում էր: (ի՞նչ պատճառով)
Նավակը մյուս ափին էր կանգնած, քանի որ կային եղանակային խնդիրներ : (ի՞նչ պատճառով)

Ինքն էլ իր ասածին չի հավատում: (ինչո՞ւ)

Մինչև կյանքի վերջը ծիծաղելու է վրադ: (ինչո՞ւ)

279.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան պարագայով:

Այդպիսի տղային պետք է փնտրել: (որտե՞ղ)
Քարավանը ծանր-ծանր առաջ էր շարժվում: (որտեղո՞վ)
Նրան անապատում հանդիպեցի: (ե՞րբ)
Առավոտից պատմեց այդ պատմությունը: (ինչքա՞ն)
Արդեն ուշ էր: (ինչքա՞ն)
Թոռան գալը տատին կուրախացնի: (ինչքա՞ն)
Մի՞թե այդքան սիրում էր կատվին: (ինչքա՞ն)
Նավը հեռացավ: (ինչպե՞ս)

280.Տրված պարզ նախադասությունները բարդեցրո՛ւ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող պարագա երկրորդական նախադասություններ:

Ջրհորից սառը ջուր կհանենք: (ո՞ր դեպքում)
Կարո՞ղ եմ փրկել այս փոքրիկին: (ո՞ր դեպքում կամ ի՞նչ պայմանով)
Մարդկանց ու գազանիկների մեր բանակին հյուրընկալելն իրոք հերոսություն կարելի էր համարել: (ի՞նչ պայմանով, ո՞ր դեպքում) 
Կետորսական նավերի մի խումբ վերջերս ժամանեց: (ինչո՞ւ, ինչի՞ համար)

Սուսան Մարկոսյան, Հայոց լեզու 8

Կրկնություն

Որ նախադասության մեջ թվական կա:

1) Նրան պատասխանեց կոչնակի ձայնը, որ քանի՜ անգամ լսելի եղավ եկեղեցու բարձրությունից ու հիշեցրեց ճաշի ժամը:

2) Տասնյակ ձիավորներից առանձնացավ դրոշակակիրը, որը հանեց գոտուց քարշ ընկած շեփորը և հնչեցրեց:

3) Քսանամյա արքայազնը նստեց բազմոցին, և կրկին ջերմ արտասուքը սկսեց հեղեղի նման թափվել նրա աչքերից:

4) Ոչ հեռավոր անցյալում` քառորդ դար առաջ, այստեղ հարթ ու հողածածկ տանիք չուներ միայն հինավուրց գմբեթարդ եկեղեցին:

2. Ո՞ր նախադասության մեջ թվական կա:

1) Մեզ համարներ տվեցին ու խմբերի բաժանեցին. զույգ թվակիրները մի քանի քայլ առաջ եկան:

2) Ինձ խմբի ավագ նշանակեցին, ու ես տեսա, որ թեկուզ փոքրիկ, թեկուզ յոթհոգանոց խմբի գլուխ կանգնելն ինձ դուր է գալիս:

3) Դասարանների միջև անցկացվող մրցությունն ավարտվեց, և նրանք` և՛ պարտված ութերորդցիները, և հաղթած յոթերորդցիները, բարձր աղաղակեցին:

4) Ուսուցչուհին հրահանգեց, որ երկրորդ շարքը պիտի վազի մինչև աղբյուր:

3. Ո՞ր նախադասության մեջ քանակական թվական կա:

1) Այդ ժողովից մի քանի օր հետո Նիկողոս աղան զարհուրելի ծաղրուծանակի ենթարկվեց:

2) Ով տանը ժամացույց ուներ, անմիջապես նայում էր և սլաքներն ուղղում յոթից քառորդ անց:

3) Երեկոյան, երբ մենք բաց էինք թողնում մեր թռուցիկները, թվում էր, թե քաղաքի վրա լողում են տասնյակ լուսիններ:

4) Անձրևի տասներորդ օրը գետի ջուրն այնքան առատ էր, որ կարող էր սայլերը քշելով տանել։

4. Նախադասությունների մեջ թվականի կազմության սխալներ կան, գտիր և ուղղիր:

1) Եվ Նոյը սպասեց դարձյալ յոթ օր, և խոր գիշերվա մեջ երկիրը հանդարտ ներքաշում էր ջուրը:
2) Բոբ շունը գելխեղդ էր, բրդոտ գամփռ, ես` կարմիր թշերով, ոտից գլուխ տասնչորս տարեկան:
3) Ուսուցիչը նստած էր դահլիճի տասներեքերորդ շարքում:
4) Երևաց երկրորդ շունը, երորդը, շների հետևից էլ` Պանինը:
5) Զորքի կարևոր մասն էր կազմում ութսուն հեծյալից կազմված զորախումբը:

5. Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից բայեր կազմի´ր:

Ա. Վախ, սանձ, անուն, սուգ, գութ:

Վախենալ,սանձել,անունել,սուգել,գթալ

Բ. Հպարտ, կապույտ, կարծր, կոպիտ, սուր:

Հպարտանալ,կապտել,կարծրել,կոպտել,սրել:

Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ:

Ոչնչանալ,բոլորել, նույնանալ,ամբողջել:

Դ. Հավերժ, հանգիստ, արագ, շատ, քիչ:

Հավերժանալ,հանգստանալ,արագանալ,շատանալ,քչանալ:

6. Տրված բայերից նորերը ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ:

Ա. Տևել, տպել, բացել,դասել, ճառել:
Բ. Վեր, արտ, հակ, հար, ստոր:

Վերաբացել,արտատպել,հարատևել,հակաճառել,ստորադասել:

7. Տեքստից դուրս գրիր բայերը, որոշիր, թե որոնք են Ե խոնարհման, որոնք` Ա խոնարհման:

Ցատկում էի, երբ լսեցի դպրոցի զանգի ձայնը, և հիշեցի, որ դա ամենից առաջ տխրեցրեց ինձ, քանի որ գիտեի, որ ուշացել եմ: Սակայն մի ակնթարթ անց այլևս չմտահոգվեցի ուշանալուս համար, որպես արդարացում ունենալով թե՛ հասուն տանձերը, և թե՛ ցատկելու հայտնագործությունը:

Ցատկել, լսել, հիշել, տխրեցնել, գիտեմ, ուշանալ, չմտահոգվել, ունենալ

8. Տրված բայերը դարձրու պատճառական.

Սովորել-սովորեցնել
քնել-քնացնել
պայծառանալ-պայծառացնել
զգալ-զգացել
զբաղվել-զբաղեցնել
զնգալ-զնգացնել
դադարել-դադարեցնել
փայլել-փայլեցնել
նրբանալ-նրբացնել
ծաղկել-ծաղկեցնել

9.Գտիր առաջին շարքի բայերի հոմանիշները երկրորդ շարքում:

ա. հիանալ, ապաքինվել, դալկանալ, պարծենալ, չքանալ, ընկղմվել, ոգևորել:
բ.  գոտեպնդել, անհայտանալ, սուզվել, զմայլվել, հպարտանալ, գունատվել, առողջանալ:

Հիանալ-զմայվել

Ապաքինվել-առողջանալ

Ղալկանալ-գունատվել

Պարծենալ-հպարտանալ

Չքանալ-անհայտանալ

ընկղմվել-սուզվել

Ոգևորել-գոտեպնդել

ա. ննջել, կողոպտել, հանդգնել, մտածել, ենթարկվել, վրնջալ, մարտնչել;
բ.  համարձակվել, պայքարել, հնազանդվել, խորհել, խրխնջալ, թալանել, նիրհել:

Ննջել-նիրհել

Կողոպտել-թալանել

Հանդգնել-համաձայնել

Մտածել-խորհել

Ենթարկվել-հնազանդվել

Վրնջալ-խրխնջալ

մարտնչել-պայքարել

10. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչ ունեցող մի կենդանի էր գալիս:

Մի պոչավոր կենդանի է գալիս:

Չգիտեի, որ այդքան զորություն ունեցող հսկա ես:

Չգիտեի որ այդքան զորավոր հսկա ես:

Այդտեղ որսորդները երկու ոտք ունեցող զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը մի քիչ երկար էր, գույնն էլ՝ մի քիչ դեղին:

Այդտեղ որսորդները երկոտքանի զարմանալի կենդանի են տեսել։

Իբրև հայր՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Հայրաբար խրատում էր ու համոզում

Որպես մտերիմ՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Եղբոր նման օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Թշնամու նման եք խոսում: Հարցը իր (յուր) ձևովլուծեց ու գնաց:

Գործնական աշխատանք, 8-րդ դասարան, 5.04

1ՙԸնդգծել  հոդակապ ունեցող բառերը։
Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ, փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց, հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,
քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման, սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ, դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,
հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ, ջրագռավ, լուսամուտ, զբոսավայր, հացաթխում։

2 Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները 

Անթափանց, սրթսռրացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ըմբոստ տարերքի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչընդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնըթացությունից:

3 Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. Խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ Մասիսի հողից, Երասխի ջրից ու Հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն Վենետիկ:

2. Հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` Վան, Բագավան, Կարին, Երվանդաշատ, Վաղարշապատ, Նախիջևան, Արտաշատ, բռնված էին Պարսից զորքով։

3. Վրաց Միհրդատ թագավորը Վարդանի Համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

4ՙ Կետադրել ավանդազրույցը:
Ասում են, թե հենց մի փշուր հաց է գետնին ընկնում,  երկնքից մեզ համար անտեսանելի հրեշտակ է իջնում, և կանգնում հացի փշուրի վրա, որպեսզի այն ոտնատակ չընկնի չպղծվի: Այնպես որ իմացեք, գետնին ընկած բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնած: Քանի որ դա շատ դժվար է և հոգնեցուցիչ մարդիկ պետք է հրեշտակներին օգնության շտապեն,  հացը գետնից վերցնեն ու մի բարձր տեղ դնեն:
Հացը գետնին գցելը մեղք է, քանի որ այն թոնիր է մտել մաքրվել սրբացել: