Թեստային աշխատանք, 8-րդ դասարան

1. Տրված կաղապարներով կազմել համածանցավոր բառեր:
   Ան——ություն
   ան——ելի
   ան——ական
   դժ——-ություն
   համա—ություն
   համա—ցի
   հակա—ություն
   ստոր—-յա
   փոխ——ություն:
2. Կազմել բարդ բառեր` տրված արմատները գործածելով մի դեպքում բառասկզում, մյուս դեպքում`բառավերջում:
   Զրույց
   գույն
   վեճ
   տուն
   բույս
   մատյան
   երկու
   սեր
   ձայն
   ուղի:
   3. Հետևյալ դարձվածքներով մեկական նախադասություն կազմել:
   Լեղին ճաքել
   արյունը գլխին խփել
   հոգին ավանդել
   անարգանքի սյունին գամել
   ճամփա պահել
   ականջի հետև գցել:
   4.Համացանցից գտնել Աստվածաշունչ մատյանից առաջացած հետևյալ թևավոր խոսքերի նշանակությունը:
   Արգելված պտուղ
   Սոդոմ և Գոմոր
   քավության նոխազ
   բաբելոնյան աշտարակաշինություն:
   5.Տրված միտքը փոխադրել 5 նախադասությամբ:
   Կալանավորի փախուստը Սան Մարինո գաճաճ պետության բանտից բանտի աշխատակիցներին շատ անհանգստացրեց, որովհետև նա միակ բանտարկյալն էր:
   6. Կետադրի՛ր նախադասությունները:Հույները ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին զոհաբերում որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:
   Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը որպես շքեղ ապարանք առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
   Նկարահանող խցիկի մոտ անփույթ կանգնած էր Ջեկը իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:
   Տուփից ուղիղ դեպի կինը դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը իբրև դիպուկ նետված փետտրագնդակ:
   Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ կառչել էինք վազող կենդանուց:
   Լեռների ու բլուրների մեծ մասը որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:7.Սխալ գրված բառերն ու բառակապակցությունները ուղղի՛ր:
   Բացի աղջիկը, բոլորն ուզում էին ուրիշ քաղաք տեղափոխվել:
   Սիրահարված եմ ձեր երկրի վրա:
   Հալվում, մաշվում էր հարազատ տան ու ընկերների կարոտով:
   Կարոտում էր անգամ իրենց փողոցի ծառերը:
   Ի՞նչ է նշանակում ընկերությունը դավաճանել:
   Խոսքը վերաբերվում է քեզ ու քո ցանկություններին:
   Ինչպե՞ս ես վերաբերում նրանց:
   Քույրս երրորդ դասարան է:
   Բաժակը ձեռքն էր, որ մտավ։
   Շատ լավ է տիրապետում անգլերենը:
   Բացի դա, ազատ ժամանակն ու արձակուրդն անցկացնում էր պրոֆեսորին ոչ սազական եղանակով:
   Մուգ ակնոցներիդ պատճառով աչքերդ չեմ տեսնում:

Հայոց լեզու

1.Կետերը փոխարինի՛ր հնչյուն, թնդյուն, շառաչյուն գոյականներից և հնչուն, թնդուն, շառաչուն ածականներից մեկով:

Իմ մանկության օրերին հորդահոս ու շառաչուն գետ եմ տեսել:

Լեռներում միայն թնդուն արձագանքը մնաց:

Ուշադիր լսում էի քո երգի ամեն մի հնչյունը:

Մանկան հնչուն  ծիծաղը վարակեց մեծերին:

Այդ մարտի թնդյունը լսվում էր բավական հեռվում:

Ինձ կանչեց-բերեց մեր գետի շառաչյունը:

3. Տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ: Անվանի՛ր բառերի այդ խումբը: Ծուղրուղո՜ւ, վա՜յ, փի՛շտ, շրը՜խկ, պահո՜, հա՛ֆ-հա՛ֆ, դը՜ռռ, վա՜շ-վի՜շ:

Փի՛շտ, անպիտա՛ն, ի՞նչ ես բազմել սեղանին:

—Հա՛ֆ-հա՛ֆ,- լսվեց հանկարծ. ուրեմն նրանք մոտենում են տանը:

Վա՜յ, հիմա ի՞նչ եմ անելու, ո՞ւր եմ գնալու:

Ձորում գետն էր հառաչում՝ վա՜շ-վի՜շ:

Շրը՜խկ, ու վերջ. էլ ոչ մեկը չի մտնի այս սենյակը:

Պահո՜, սա արդեն նորություն է:

Ծուղրուղո՜ւ,

4. Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր: Դրանք ինչո՞ւ են վերաբերական կոչվում:

Թերևս, անշուշտ, անկասկած, կարծես թե, իբր թե, նույնիսկ, միայն, ինչ որ է, ոչ:

Թերևս, չեմ տեսել նրան։
Անշուշտ, դու ճիշտ էիր, իսկ ես սխալվեցի։
Անկասկած, նրա վդրաբերմունքը տարօրինակ էր։
Կարծեց թե, դեռ չի հասել։
Իբր թե, ես նրան ստել եմ, բայց դա ճիշտ չէ։
Նույնիսկ, այդ ժամանակ չհավատացի նրան։
Միայն, այս անգամ կկարողանամ։
Ինչ որ է , նրա արարքը տեղին չէր։
Ոչ, ես կանեմ դա, շնորհակալություն։

Վերաբերական կոչվում են այն բառերը, որոնք արտահայտում են խոսողի վերաբերմունքը և երանգավորում են նախադասությունը կամ որևէ անդամ։

5․Ի՞նչ արմատներ է հարկավոր ավելացնել մեջտեղում, որ այն լինի ձախ կողմում գրված բառի վերջին արմատ և աջ կողմում գրվածի առաջին արմատ։

ծամահարդար-հարդար

մարտարվդեստ-արվեստագետ

բերգութ-գթառատ

6․Գտի՛ր օրինաչափությունը․ո՞ր բառը կլինի հաջորդը։

Քահանա – նախաբան – բանբեր – բերդակալ — կալվածատեր-տիրակալ

7․Ո՞ր զույգերի երկու բառերը նույն արմատը չունեն։

Տեր – տիրույթ

Շեն – շինարար

Գետ – գիտակ

Կիրթ – կրթօջախ

Սին — սննդարար-սխալ է

8․Նախադասություններում ավելորդ բառեր կան, դո՛ւրս գրիր դրանք։

Շնորհալի աղջիկը նվագում էր ջութակի վրա։

Երիտասարդը հանդիսանում էր այդ նախաձեռնության հեղինակն էր։

Ֆիզիկան դա մի հետաքրքիր գիտություն է բնության մեջ կատարվող երևույթների մասին։

Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր ։

Բայական անդամի լրացումներ

274.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր բայական անդամի լրացումներով:

Մի ականատես նկարագրում էր հանցագործի, արարքը:
Բնության բոլոր ուժերը միասին անճանաչելիորեն փոխում են տրամադրությունը:
Լավան մոտենում էր վրանին:
Մի քանի օր անց որսորդներն են օգնության հասնում երեխային:
Լեռները դղրդում էին փոթորիկից:
ժայռի գագաթը միայն մեքենայով կարելի է բարձրանալ:

275.Նախադասություններին ավելացրո՛ւ փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող լրացումներ:

Օրինակ՝ Այդ հրաշքը տեսնելով` վայրենիներն ազատ արձակեցին: (ո՞ւմ) Այդ հրաշքը տեսնելով` վայրենիներն ազատ արձակեցին գերուն:
Թերակղզու բնակիչները մի պատմություն են պատմում: (ինչի՞ մասին) Թերակղզու բնակիչները մի պատմություն են պատմում, այդ հսկայական ջրհեղհեղի մասին։
Վերջապես արևը տաքացրեց: (ո՞ւմ) Վերջապես արևը տաքացրեց, մեզ։
Զբոսաշրջիկները միայն երրորդ օրը գտան: (ի՞նչը)

Զբոսաշրջիկները միայն երրորդ օրը գտան, այդ հնավուրձ զարդը։

Քայլ առ քայլ առաջ գնալով` հասան: (ինչի՞ն)Քայլ առ քայլ առաջ գնալով` հասան, այդ բարձունքներին։

276.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր բառով կամ բառակապակցությամբ և նշիր՝ ինչ պարագա է:
Օրինակ` (Ե՞րբ) պատսպարվեցինք վրանում: Կեսօրին պատսպարվեցինք վրանում: (տեղի պարագա)

(Ո՞րտեղ) տանջվում էինք անտանելի տոթից:

Այդ քաղաքում տանջվում էինք անտանելի տոթից: (տեղի պարագա)

(Ինչո՞ւ) շատ հեռու գնացինք ավերակներից:

Տարօրինակ ձայների պատճառով շատ հեռու գնացինք ավերակներից:(պատճառի պարագա)

Տաք ավազն սկսեց մխալ (ինչպե՞ս):

Տաք ավազն սկսեց մխալ կրակի պես: (ձևի պարագա)

(Ե՞րբվանից) տեղումները շատացան:

Այդ օրվանից տեղումները շատացան։ (ժամանակի պարագա)

Նրանք մարտի ելան (ինչպե՞ս):

(Ո՞րտեղ) գիշերեց թափառախումբը:

Անտառում գիշերեց թափառախումբը: (տեղի պարագա)

277.Տրված նախադասություններին ավելացրո՛ւ պարագաներ, այսինքն` այնպիսի լրացումներ, որոնք ցույց են տալիս գործողության հետ կապ ունեցող հանգամանքներ (տեղ, ժամանակ, ձև, չափ, նպատակ, պատճառ և այլն):
Ի՞նչ է տեղի ունենում:
Սարսափելի տեսարան է լինում դպրոցում:
Կոկորդիլոսներն ու օձերը վխտում են, այդ անտառում:
Տեղումներով առատ վայրեր շատ կան, այդ քաղաքում:
Սրընթաց ցեխագետեր էին հոսում, գյուղում:

278.Տրված պարզ նախադասությունները դարձրո՛ւ բարդ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող պարագա երկրորդական նախադասություններ:

Վագրը ծառի ետևից մռնչաց, որովհետև վոտքը ցավում էր: (ի՞նչ պատճառով)
Նավակը մյուս ափին էր կանգնած, քանի որ կային եղանակային խնդիրներ : (ի՞նչ պատճառով)

Ինքն էլ իր ասածին չի հավատում: (ինչո՞ւ)

Մինչև կյանքի վերջը ծիծաղելու է վրադ: (ինչո՞ւ)

279.Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան պարագայով:

Այդպիսի տղային պետք է փնտրել: (որտե՞ղ)
Քարավանը ծանր-ծանր առաջ էր շարժվում: (որտեղո՞վ)
Նրան անապատում հանդիպեցի: (ե՞րբ)
Առավոտից պատմեց այդ պատմությունը: (ինչքա՞ն)
Արդեն ուշ էր: (ինչքա՞ն)
Թոռան գալը տատին կուրախացնի: (ինչքա՞ն)
Մի՞թե այդքան սիրում էր կատվին: (ինչքա՞ն)
Նավը հեռացավ: (ինչպե՞ս)

280.Տրված պարզ նախադասությունները բարդեցրո՛ւ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող պարագա երկրորդական նախադասություններ:

Ջրհորից սառը ջուր կհանենք: (ո՞ր դեպքում)
Կարո՞ղ եմ փրկել այս փոքրիկին: (ո՞ր դեպքում կամ ի՞նչ պայմանով)
Մարդկանց ու գազանիկների մեր բանակին հյուրընկալելն իրոք հերոսություն կարելի էր համարել: (ի՞նչ պայմանով, ո՞ր դեպքում) 
Կետորսական նավերի մի խումբ վերջերս ժամանեց: (ինչո՞ւ, ինչի՞ համար)

Սուսան Մարկոսյան, Հայոց լեզու 8

Կրկնություն

Որ նախադասության մեջ թվական կա:

1) Նրան պատասխանեց կոչնակի ձայնը, որ քանի՜ անգամ լսելի եղավ եկեղեցու բարձրությունից ու հիշեցրեց ճաշի ժամը:

2) Տասնյակ ձիավորներից առանձնացավ դրոշակակիրը, որը հանեց գոտուց քարշ ընկած շեփորը և հնչեցրեց:

3) Քսանամյա արքայազնը նստեց բազմոցին, և կրկին ջերմ արտասուքը սկսեց հեղեղի նման թափվել նրա աչքերից:

4) Ոչ հեռավոր անցյալում` քառորդ դար առաջ, այստեղ հարթ ու հողածածկ տանիք չուներ միայն հինավուրց գմբեթարդ եկեղեցին:

2. Ո՞ր նախադասության մեջ թվական կա:

1) Մեզ համարներ տվեցին ու խմբերի բաժանեցին. զույգ թվակիրները մի քանի քայլ առաջ եկան:

2) Ինձ խմբի ավագ նշանակեցին, ու ես տեսա, որ թեկուզ փոքրիկ, թեկուզ յոթհոգանոց խմբի գլուխ կանգնելն ինձ դուր է գալիս:

3) Դասարանների միջև անցկացվող մրցությունն ավարտվեց, և նրանք` և՛ պարտված ութերորդցիները, և հաղթած յոթերորդցիները, բարձր աղաղակեցին:

4) Ուսուցչուհին հրահանգեց, որ երկրորդ շարքը պիտի վազի մինչև աղբյուր:

3. Ո՞ր նախադասության մեջ քանակական թվական կա:

1) Այդ ժողովից մի քանի օր հետո Նիկողոս աղան զարհուրելի ծաղրուծանակի ենթարկվեց:

2) Ով տանը ժամացույց ուներ, անմիջապես նայում էր և սլաքներն ուղղում յոթից քառորդ անց:

3) Երեկոյան, երբ մենք բաց էինք թողնում մեր թռուցիկները, թվում էր, թե քաղաքի վրա լողում են տասնյակ լուսիններ:

4) Անձրևի տասներորդ օրը գետի ջուրն այնքան առատ էր, որ կարող էր սայլերը քշելով տանել։

4. Նախադասությունների մեջ թվականի կազմության սխալներ կան, գտիր և ուղղիր:

1) Եվ Նոյը սպասեց դարձյալ յոթ օր, և խոր գիշերվա մեջ երկիրը հանդարտ ներքաշում էր ջուրը:
2) Բոբ շունը գելխեղդ էր, բրդոտ գամփռ, ես` կարմիր թշերով, ոտից գլուխ տասնչորս տարեկան:
3) Ուսուցիչը նստած էր դահլիճի տասներեքերորդ շարքում:
4) Երևաց երկրորդ շունը, երորդը, շների հետևից էլ` Պանինը:
5) Զորքի կարևոր մասն էր կազմում ութսուն հեծյալից կազմված զորախումբը:

5. Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից բայեր կազմի´ր:

Ա. Վախ, սանձ, անուն, սուգ, գութ:

Վախենալ,սանձել,անունել,սուգել,գթալ

Բ. Հպարտ, կապույտ, կարծր, կոպիտ, սուր:

Հպարտանալ,կապտել,կարծրել,կոպտել,սրել:

Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ:

Ոչնչանալ,բոլորել, նույնանալ,ամբողջել:

Դ. Հավերժ, հանգիստ, արագ, շատ, քիչ:

Հավերժանալ,հանգստանալ,արագանալ,շատանալ,քչանալ:

6. Տրված բայերից նորերը ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ:

Ա. Տևել, տպել, բացել,դասել, ճառել:
Բ. Վեր, արտ, հակ, հար, ստոր:

Վերաբացել,արտատպել,հարատևել,հակաճառել,ստորադասել:

7. Տեքստից դուրս գրիր բայերը, որոշիր, թե որոնք են Ե խոնարհման, որոնք` Ա խոնարհման:

Ցատկում էի, երբ լսեցի դպրոցի զանգի ձայնը, և հիշեցի, որ դա ամենից առաջ տխրեցրեց ինձ, քանի որ գիտեի, որ ուշացել եմ: Սակայն մի ակնթարթ անց այլևս չմտահոգվեցի ուշանալուս համար, որպես արդարացում ունենալով թե՛ հասուն տանձերը, և թե՛ ցատկելու հայտնագործությունը:

Ցատկել, լսել, հիշել, տխրեցնել, գիտեմ, ուշանալ, չմտահոգվել, ունենալ

8. Տրված բայերը դարձրու պատճառական.

Սովորել-սովորեցնել
քնել-քնացնել
պայծառանալ-պայծառացնել
զգալ-զգացել
զբաղվել-զբաղեցնել
զնգալ-զնգացնել
դադարել-դադարեցնել
փայլել-փայլեցնել
նրբանալ-նրբացնել
ծաղկել-ծաղկեցնել

9.Գտիր առաջին շարքի բայերի հոմանիշները երկրորդ շարքում:

ա. հիանալ, ապաքինվել, դալկանալ, պարծենալ, չքանալ, ընկղմվել, ոգևորել:
բ.  գոտեպնդել, անհայտանալ, սուզվել, զմայլվել, հպարտանալ, գունատվել, առողջանալ:

Հիանալ-զմայվել

Ապաքինվել-առողջանալ

Ղալկանալ-գունատվել

Պարծենալ-հպարտանալ

Չքանալ-անհայտանալ

ընկղմվել-սուզվել

Ոգևորել-գոտեպնդել

ա. ննջել, կողոպտել, հանդգնել, մտածել, ենթարկվել, վրնջալ, մարտնչել;
բ.  համարձակվել, պայքարել, հնազանդվել, խորհել, խրխնջալ, թալանել, նիրհել:

Ննջել-նիրհել

Կողոպտել-թալանել

Հանդգնել-համաձայնել

Մտածել-խորհել

Ենթարկվել-հնազանդվել

Վրնջալ-խրխնջալ

մարտնչել-պայքարել

10. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչ ունեցող մի կենդանի էր գալիս:

Մի պոչավոր կենդանի է գալիս:

Չգիտեի, որ այդքան զորություն ունեցող հսկա ես:

Չգիտեի որ այդքան զորավոր հսկա ես:

Այդտեղ որսորդները երկու ոտք ունեցող զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը մի քիչ երկար էր, գույնն էլ՝ մի քիչ դեղին:

Այդտեղ որսորդները երկոտքանի զարմանալի կենդանի են տեսել։

Իբրև հայր՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Հայրաբար խրատում էր ու համոզում

Որպես մտերիմ՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Եղբոր նման օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Թշնամու նման եք խոսում: Հարցը իր (յուր) ձևովլուծեց ու գնաց:

Գործնական աշխատանք, 8-րդ դասարան, 5.04

1ՙԸնդգծել  հոդակապ ունեցող բառերը։
Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ, փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց, հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,
քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման, սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ, դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,
հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ, ջրագռավ, լուսամուտ, զբոսավայր, հացաթխում։

2 Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները 

Անթափանց, սրթսռրացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ըմբոստ տարերքի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչընդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնըթացությունից:

3 Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. Խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ Մասիսի հողից, Երասխի ջրից ու Հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն Վենետիկ:

2. Հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` Վան, Բագավան, Կարին, Երվանդաշատ, Վաղարշապատ, Նախիջևան, Արտաշատ, բռնված էին Պարսից զորքով։

3. Վրաց Միհրդատ թագավորը Վարդանի Համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

4ՙ Կետադրել ավանդազրույցը:
Ասում են, թե հենց մի փշուր հաց է գետնին ընկնում,  երկնքից մեզ համար անտեսանելի հրեշտակ է իջնում, և կանգնում հացի փշուրի վրա, որպեսզի այն ոտնատակ չընկնի չպղծվի: Այնպես որ իմացեք, գետնին ընկած բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնած: Քանի որ դա շատ դժվար է և հոգնեցուցիչ մարդիկ պետք է հրեշտակներին օգնության շտապեն,  հացը գետնից վերցնեն ու մի բարձր տեղ դնեն:
Հացը գետնին գցելը մեղք է, քանի որ այն թոնիր է մտել մաքրվել սրբացել:

Հայոց լեզու

1ՙԸնդգծել  հոդակապ ունեցող բառերը։
Հյուրախաղ, շաքարավազ, տնամերձ, օձաձուկ, լայնարձակ, մրգահյութ, փորձանոթ, հողագունդ, արծաթագործ, լուսարձակ, նախշազարդ, ալրաղաց, հայազգի, ծաղկափոշի, նույնարմատ, ծառատունկ, լողավազան, հորդաբուխ,
քարածուխ, գառնարած, մեղվաբույծ, ժամագործ, դիմաքանդակ, ծաղկաման, սալահատակ, հորդառատ, մեծարժեք, միջանցիկ, եռավանկ, լեռնաշխարհ, դրամարկղ, կավահող, երկանդամ, քաղցրահամ, սրատամ, ժպտադեմ,
հիշարժան, շաքարաման, գորգագործ, զովաշունչ, ցուցահանդես, քարանձավ, ջրագռավ, լուսամուտ, , հացաթխում։

2 Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները 

Անթափանց, սռթսռթացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ընբոստ տարերգի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչնդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնթացությունից:

3 Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. Խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ Մասիսի հողից, Երասխի ջրից ու Հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն Վյենետիկ:

2. Հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` Վան, Բագավան, Կարին, Երվանդաշատ, Վաղարշապատ, Նախիջևան, Արտաշատ, բռնված էին պարսից զորքով

3. Վրաց Միհրդատ թագավորը Վարդանի համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

4ՙ Կետադրել ավանդազրույցը:
Ասում են, թե հենց մի փշուր հաց է գետնին ընկնում, երկնքից մեզ համար անտեսանելի հրեշտակ է իջնում և կանգնում հացի փշուրի վրա, որպեսզի այն ոտնատակ չընկնի, չպղծվի: Այնպես որ, իմացեք՝ գետնին ընկած բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնած: Քանի որ դա շատ դժվար է և հոգնեցուցիչ, մարդիկ պետք է հրեշտակներին օգնության շտապեն,  հացը գետնից վերցնեն ու մի բարձր տեղ դնեն:Հացը գետնին գցելը մեղք է քանի որ այն թոնիր է մտել մաքրվել սրբացել:

Պարագաներ

Պարագաներ
Բայի այն լրացումները, որոնք ցույց են տալիս գործողության հետ կապ ունեցող հանգամանքները, կոչվում են պարագաներ:

Չափ ու քանակի պարագա

• Կապույտ երեկոն այնքան խաղաղ է:
• Լճափից արևը երկու անգամ է երևում:
Բայական անդամի այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գործողության կատարման չափը, աստիճանը, կոչվում է չափ ու քանակի պարագա (ինչքա՞ն, որքա՞ն):

Գտի՛ր չափ ու քանակի պարագաները:
• Մայր ու որդի շատ երկար զբոսնեցին:
• Փայտփորիկն անընդհատ կտցահարում էր ծառը:
• Ոսկե շղթան արժեր հազար դոլար:
• Փոքրիկը շատ էր սիրում պաղպաղակ և երբեք չէր հրաժարվում դրանից:
• Այդ երեկո ծերունին բնավ չխոսեց:

Կետերի փոխարեն գրի՛ր չափ ու քանակի պարագաներ:

• Քաղաքացիները 2 անգամ փակեցին փողոցները:
• Լողորդը 40 վարկյան շունչը պահում էր ջրի տակ:
• Մենք շատ զարմացանք՝ տեսնելով ջունգլիի բնակիչներին:
• Հանիբալի զորքը շատ երկար կանգ առավ Ալպերի բարձունքում:

Նպատակի պարագա

• Աղջիկները գնացին աղբյուրը՝ ջրի:
• Շտապում էի՝ սեղմելու այդ մեծ բարեգործի ձեռքը:
Բայական անդամի այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գործողության կատարման նպատակը, կոչվում է նպատակի պարագա (ինչի՞ համար, ի՞նչ նպատակով):

Գտի՛ր նպատակի պարագաները:
• Հանուն հայրենիքի նա պատրաստ էր կյանքը զոհաբերել:
• Նրանք հանդիպեցին վեճը հարթելու նպատակով:
• Նա հանձնվեց իշխանություններին հանուն իր ընտանիքի ապահովության:
• Չարժե այդ մանրուքի համար գնալ-հասնել աշխարհի ծայրը:
• Գնացել-կանգնել էր ճանապարհի վրա՝ եկող-գնացողի հետ մի քիչ զրույց անելու:

Կետադրությունը:
1. Գյուղացիներից ոմանք վազում էին բանջարանոցները վերջին դդումները հավաքելու համար:
2. Գյուղացիներից ոմանք վազում էին բանջարանոցները՝ վերջին դդումները հավաքելու:
3. Գյուղացիներից ոմանք վազում էին բանջարանոցները, որ (որպեսզի) վերջին դդումները հավաքեն:

Պայմանի պարագա

• Քո մերժման դեպքում նրանք կհայտնվեն անելանելի դրության մեջ: 
• Մնացի տանը պարապելու պայմանով:
Բայական անդամի այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գործողության կատարման պայմանը, կոչվում է պայմանի պարագա (ո՞ր դեպքում, ի՞նչ պայմանով):

Գտի՛ր պայմանի պարագաները:
• Բարձր գնահատական ստանալու դեպքում կարժանանամ ծնողներիս գովասանքին:
• Ջերմուկ կարող ենք մեկնել տնօրենից թույլտվություն վերցնելու պայմանով:
• Նման դեպքում միշտ հարցը վճռվում է հօգուտ մեծամասնության:
• Վերջին խոսքը տրվեց նրան ճշմարտությունն ասելու պայմանով:

Տեղի պարագա

Ես թողել եմ հեռվում դալարագեղ այգին:
Ես գալիս եմ հեռվից և գնում եմ հեռու՝ անհայտ ու անժամանակ:
Փողոցով մի հին մեքենա սլացավ:
Ընդգծված բառերը ցույց են տալիս գործողության տեղ. դրանք տեղի պարագաներ են (ու՞ր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ):

Գտի՛ր տեղի պարագաները:
• Կացարանի պատուհանից պոկված լույսի բույլը խճճվել էր ծիրանենու սաղարթում:
• Սողոմոնի հայացքը ընկերոջ ափում բնակալած նամակի ճոթին էր:
• Կիսամութի մեջ նրանք նման էին կաթիլների՝ շարժուն ու տաք:
• Հետո հնչյունները պոկվեցին երկնքից, դարձան կապույտ հուլունքներ:
• Հնչյունները տարան իր հարազատ ծննդավայր:

Ժամանակի պարագա

Այսօր մեր դասընկերոջ ծննդյան օրն է:
Հունիսից փակվում են բոլոր դպրոցները:
Երեկվա դասն անհետաքրքիր էր:
Ժամանակի պարագան ցույց է տալիս գործողության կատարման ժամանակը (ե՞րբ, երբվանի՞ց, երբվա՞):

Գտի՛ր ժամանակի պարագաները:
• Մթնաձոր տանող միակ ուղին առաջին ձյունի հետ փակվում է, մինչև գարուն ոչ մի մարդ ոտք չի դնում անտառներում:
• Սակայն Մթնաձորում այժմ էլ թավուտ անտառներ կան:
• Մի օր էլ, բլրակը բարձրանալիս, ոտքս սայթաքեց, ու ընկա:
• Արդարացի որոշումից հետո լիովին հանգստացել էին:
• Հեթանոսական շրջանի նավասարդի գիշերը զարթնում էին ճրագը վառում և միայն վաղորդյան ճաշ անում:

Ձևի պարագա

Գործողության կատարման ձևը (ինչպե՞ս) ցույց տվող բայական անդամի լրացումը կոչվում է ձևի պարագա:
• Մենք կարող ենք արդյունավետ պայքարել մոլախոտերի դեմ:
• Ոզնին գլորվելով հասավ իր բույնը:
• Նապաստակի նման ամբողջ օրը գազար է ուտում:
• Սիրով կարդում էր բանաստեղծությունները:

Գտի՛ր ձևի պարագաները:
• Սիմինդրի երկար տերևները թրերի նման քսվում էին իրար:
• Քամին սկզբում քշեց թեթև, իսկ հետո գազանաբար պոկեց թույլ ամրացրած տանիքները:
• Տարերքը կամաց-կամաց սեղմում էր իր չարագույժ օղակը:
• Չոր խոտը շատ արագ ու հեշտ է վառվում անգամ փոքրիկ կայծից:
• Դժվարությամբ է հարմարվում նոր վայրում:
• Արահետը ոչ թե գնում էր դեպի գյուղը ուղիղ գծով, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով:

Հայոց լեզու, առաջադրանքներ

Առաջադրանքներ:

Ընդգծի՛ր պարագայական բացահայտիչները՝ նշելով տեսակը: Կետադրի՛ր:

• Կիրճի ` մյուս կողմում , մութ անտառներում  արջեր շատ են լինում:տեղի
• Մայրս արթնանում է վաղ առավոտյան՝  ուղիղ ժամը վեցին:ժամանակի
• Երևանում ՝ կենտրոնական շուկայում ,աշխույժ եռուզեռ է:տեղի
• Հաջորդ օրը՝ շոգ կեսօրին, նա տուն վերադարձավ:ժամանակի
• Փողոցների մայթերին ՝ տների անկյուններում , կուտակվել էին չորացած տերևներ:տեղի
• Ձմռանը ՝առաջին ձյան գալուն պես ,հովիվներն իջնում են սարերից:ժամանակի

Անհրաժեշտ տեղերում լրացնել Ը, ոչ բոլոր բառերում կա Ը:

ա/ ակնբախ, ամենաընդունակ, այլընտրանք,առնթեր, գահընկեց, գիրկընդխառն, գործընկեր, գույնզգույն, երկնչել, զուգընթաց, թրխկ, լուսընկա, հյուրընկալ, ձեռնտու, մակընթաց: 

բ/ ակնդետ, ամենաընդունելի, անընդմեջ, գործընթաց, դաս-ընկեր, դյուրըմբռնելի, երկընտրանք, թխկ, խոչնդոտ, կոր-նթարդ, համընթաց, հատընտիր, մերթընդմերթ, չընկճվել, չր-խկոց, վերընձյուղվել: 

գ/ ակնթարթ, ամենաընտիր, անըմբռնելի, անընդունակ, դաս-ընթաց, ինքնըստինքյան, համընկնել, ձկնկիթ, մեջընդմեջ, մթ-ընկա, մթնշաղ, նախընտրել, որոտընդոստ, չրխկ, չըմբռնել, սր-ընթաց, օրըստօրե: 

դ/ անակնկալ, անընդունելի, արագընթաց, անընտել, առ-նչվել, դյուրընթեռնելի, խաղընկեր, խոյընթաց, հետզհետե, մակ-ընթացություն, շրխկալ, չընդդիմանալ, չընկնել, վերընթաց, քար-ընկեց, օրընդմեջ: 

Հատկացուցիչ

Հարցերը փոխարինեք բառերով. ի՞նչ են ցույց տալիս այդ լրացումները:

• Ո՞ւմ աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:

Այդ վարրորդի աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր։

• Միշտ հիշում է ո՞ւմ խոսքը:

Միշտ հիշում է իր որդու խոսքը։

• Ինչի՞ ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:

Կտուրի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից։

• Ինչի՞ արմատները շատ խորն էին թափանցել:

Ծաղկի արմատները շատ խորն էին թափանցել:

• Ինչի՞ փողոցները լայն էին և ուղիղ:

Քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

Հատկացուցիչը պատասխանում է _______ և ______ հարցերին և դրվում է սեռական հոլովով:
Այն լրացումը, որը ցույց է տալիս  պատկանելիություն, սերում, վերաբերություն, կոչվում է ______:
Հատկացուցիչը արտահայտվում է
ա.գոյականով, օրինակ՝ Ընտանիքի հոգսը շատ ծանր էր
բ. դերանունով, օրինակ՝ Մեր կարծիքը կարևորվեց
գ. ածականով, թվականով, դերբայով, օրինակ՝ Կապույտի երանգները շատ են: Երեքի վերաբերմունքը անհասկանալի էր: Խոսողի մեջբերումները տեղին էին:

Գտնել և ընդգծել հատկացուցիչները:

Այստեղ որոնում էր ուտելիքի մնացորդներ, որ վագոնների լուսամուտներից շպրտում էին գրեթե բոլոր ուղևորները:
Մեր պարտքն է հայտնել բոլորին, դրանից հետո թող նեղանան:
Մարդկանց ամենամեծ հավաքատեղին է շուկան:
Այստեղից չեն վռնդվում քաղաքի անօթևան շները:
Շուկայի դատարկ հրապարակում ցախավելների տակից փոշի է ելնում:
Կաղ Վասոն բացեց խորտկարանի դուռը:
Սրա մի ոտքը մյուսից կարճ է:
Վասոյի հայրը իբր դաժան մարդ է եղել և երբ իմացել է տղայի արատի մասին, վճռել է խեղդել:

Բոլոր գոյականներին ավելացնել հատկացուցիչներ:

Քո կները տան լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:

Իմ պապը սիրով կարդում էր թոռների բանաստեղծությունները:

Գարնան երեկոները շատ խաղաղ էին գյուղի փողոցում:

Նրա Պատկերասրահում ցուցադրված էին Դավինչիի նկարները:

Զինվորները շատ արագ էին կատարում հրամանատարի հրամանները:

Ուշադրություն դարձրեք.

իմ գիրքը – գիրքս

քո գիրքը – գիրքդ

իմ գիրքս

քո գիրքդ

Հատկացուցիչ դերանունները փոխարինիր համապատասխան հոդերով (ս,դ):

Քո ընկերը (ընկերդ) մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:
Իմ որսն (որսս) իր ոտքով եկավ:
Քո սիրտը (սիրտդ) քա՛ր է, քա՛ր:
Իմ շուրջը (շուրջս) ոչինչ չեմ նկատում:
Կիրակի օրը քո ծնողների (ծնողներիդ) հետ խոսիր:

Հատկացուցիչի կետադրությունը:

Սենյակի պատերին շրջանակով նկարներ էին փակցված: — Սենյակի՝  մրից սևացած պատերին շրջանակով նկարներ էին փակցված:

Կետադրիր.

1. Արթուրի՝ ներկաներին ուղղված ողջույնը աննկատ մնաց:
2. Բազեի՝ որսորդի զարկից թուլացած մարմինն ընկավ լիճը:
3. Յուրաքանչյուրի՝ ինձ ուղղված խոսքը խոցում էր սիրտս:
4. Առագաստանավի անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում մի հետաքրքիր փաստ կա:
5. Արեգակի՝ ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Հայոց լեզվի և գրականության՝ Փետրվար ամսվա հաշվետվություն

Հայոց լեզվի հաշվետվություն

Նախադասության տեսակներն ըստ հաղորդակցման նպատակի

Գործնական աշխատանք

Նախադասություն։ Պարզ նախադասության տեսակները։

Ենթական և նրա արտահայտությունը

Պարզ նախադասությունը (առաջադրանքներ)

Ենթակայի և ստորոգյալի համաձայնությունն ու շարահյուսությունը

Պարզ և բաղադրյալ

Գործնական աշխատանք, 8-րդ դասարան

Որոշիչ

Որոշիչ (առաջադրանքներ)

Գրականության հաշվետվություն

Ձմեռային ճամբարի ձեռքբերումներ

ՆԱԽԵՐԳԱՆՔ

Մ․ԲՐՈՈՒՆ ԱՐԾԻՎԸ

Թումանյանի թարգմանությունները

Հովհաննես Թումանյան՝ Հայոց լեռներում

 Դառնացած ժողովուրդ (վերլուծություն)

Կարդում ենք արևմտահայերեն, առակներ

Որոշիչ (առաջադրանքներ)

Առաջադրանք:
1.Տրված տեքստից դուրս գրիր որոշիչները և որոշիր, թե ինչ խոսքի մասով են արտահայտված:
Երբ առաջին անգամ Անտարկտիդայի սառցածածկույթի տակ արևադարձային հնագույն կենդանիների և ծառերի քարացած մնացորդներ հայտնաբերվեցին, ոչ ոք դրան չհավատաց: Մոտ հիսուն(թվական) տարի պահանջվեց, որ վեցերորդ(թվական) մայրցամաքի դինոզավրերի մասին ճշմարտությունը հաղթանակի: Անտարկտիդայում հնէաբանական վերջին(ածական) գտածոն եզակի է: Մի այնպիսի(դերանուն) կմախք է հայտնաբերվել, որպիսին գիտնականները դեռ երբեք և ոչ մի(դերանուն) տեղ չէին հանդիպել: Դա երեք(թվական) մետր վաթսուն(թվական) սանտիմետր բարձրություն ունեցող փետրավոր(ածական) գիշատիչ(ածական) մողես է, որը ջայլամ է հիշեցնում, բայց ձիու գլխից մեծ(ածական) զլուխ և արծվի հզոր(ածական) կտուց ունի: Գտածոն քառասունվեց միլիոն(թվական) տարեկան է:

2. Կազմիր երկուական նախադասություն, որոնցում որոշիչն արտահայտված լինի գոյականով, ածականով, թվականով, դերբայով:

Երբ ուսուչիցը մտավ դասարան, դասարանում միանգամից քար լռություն տիրեց։

Քույրս հիվանդ էր և որպեսզի ապաքինվի մայր նրան ուրցի թեյ տվեց։

Բուրավետ և գեղեցիկ ծաղիկները դաշտերի վրա ասես գորգ լինեին։

Իմ պատուհանից երևում էր մի կիսաքանդ շենք։

Վերջերս գիտնակնները գտել են մի շատ հետաքրքիր իր, որը երկու հազար հինգ հարյուր տարեկան էր։

Փոքր եղբայրս ինձնից երկու տարի է փոքր, իսկ քույրս տասը։

Մեր տան մոտով ամեն առավոտ անցնում է մի վազող մարդ։

Տատիկիս բակում հասած մրգերը ամառները շատ համեղ են։