Սպասարկման ոլորտ

1. Ո՞րոնք են տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերը:
   Տնտեսության սպասարկման ոլորտի հիմնական ճյուղերն են` կրթությունը, բժշկությունը, արդյունաբերությունը:
   
2. Ի՞նչ կապ կա սպասարկման ոլորտի և նյութական արտադրության ոլորտների միջև: 
   Սպասարկման ոլորտի ճյուղերը նյութական արտադրանք չեն տալիս, բայց դրանք նպաստում են նյութական արտադրության արագ զարգացմանը:
   
3. Ինչու՞ է տնտեսությամ մեջ անընդհատ մեծանում սպասարկման ոլորտի դերը: 
   Պատճառն այն է, որ այն երկրները, որոնք ունեն զարգացած զբոսաշրջություն դրանց տնտեսության մեջ պասարկման ոլորտն ավելի մեծ է:

Աշխատանք ուրվագծային քարտեզով

Բրնձի արտադրություն՝

Ցորենի արտադրություն՝

Գինու արտադրություն՝

Կարտոֆիլի արտադրություն՝

Բուսաբուծություն

1. Որո՞նք են բուսաբուծության զարգացման նախադրյալները:
   Բուսաբուծության զարգացման նախադրյալները՝ բնակլիմայական պայմաններն են։ Գյուղատնտեսական մշակաբույսերի աճի վրա ազդում է լույսի, ջերմության և խոնավության բարենպաստ զուգորդումը դրանց աճման ժամանակամիջոցում։
   Նաև շատ կարևոր է բնակչության թիվը, որով էլ որոշվում է տվյալ մշակաբույսի բերքի պահանջարկի մեծությունը:

1. Ի՞նչ կապ ունի բուսաբուծությունը տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:
   Այն բնակչությանը մատակարարում է բուսական ծագման բազմազան պարենամթերք, արդյունաբերությանը հումք, իսկ անասնապահությանը կեր:
   

1. Նշեք հետևյալ բույսեր մշակող առաջատար երկրները.
   Բրինձ, ցորեն, բամբակ, թեյ, սուրճ կակաո, խաղող, եգիպտացորեն
   
   Բրինձ
   Չինաստան
   Հնդկաստան՛
   Ինդոնեզիա
   Վիետնամ
   Թայլանդ
   Բանգլադեշ
   Մյանմար
   Ֆիլիպիններ
   Բրազլիա
   Ճապոնիա
   Պակիստան
   
   Ցորեն
   Հնդկաստան
   Չինաստան
   ԱՄՆ
   Ֆրանսիա
   Ավստրալիա
   Կանադա
   Պակիստան
   Ռուսաստան
   Թուրքիա
   Գերմանիա
   Իրան
   
   Բամբակ
   
   Թեյ
   Չինաստան
   Հնդկաստան
   Թենիա
   Շրիլանկա
   Թուրքիա
   Վիետնամ
   Իրան
   Ինդոնեզիա
   Արգենտինա
   Ճապոնիա
   Թայլանդ
   
   Սուրճ
   Բրազիլիա
   Վիետնամ
   Ինդոնեզիա
   Կոլումբիա
   Հնդկաստան
   Պերու
   Հոնդուրաս
   Եթովպիա
   Գվատեմալա
   Մեքսիկա
   Ուգանդա
   
   Կակաո
   Կոտ Դ՝վիուար
   Ինսդոնեզիա
   Գանա
   Նիգերիա
   Կամերուն
   Բրազիլիա
   Էկվադոր
   Մեքսիկա
   Դոմինիկյան Հանրապետություն
   Պերու
   Կոլումբիա
   
   Խաղող
   Չինաստան
   ԱՄՆ
   Իտալիա
   Ֆրանսիա
   Իսպանիա
   Թուրքիա
   Չիլի
   Արգենտինա
   Իրան
   ՀԱՀ
   Ավստրալիա
   
   Եգիպտացորեն
   ԱՄՆ
   Չինաստան
   Բրազիլիա
   Արգենտինա
   Հնդկաստան
   Ինդոնեզիա
   Ուկրանիա
   Մեքսիկա
   Ֆրանսիա
   ՀԱՀ
   Նիգերիա

Մետաղաձուլություն և մեքենաշինություն

Ի՞նչ դեր ունի մետղաձուլությունը ժամանակակից կյանքում և տնտեսության մեջ: 
մետաղաձուլությունը (մետալուրգիան) յուրաքանչյուր երկրի տնտեսական եւ ռազմական
հզորության հիմքն է, որը մարդու արտադրական գործունեության հնագույն բնագավառներից
է։

Ի՞նչպիսի փոխադարձ կապեր կան մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև:
Մետաղաձուլության միջոցով  է կատարվում մեքենաշինությունը դրանց մեջ է օրինակ՝` մտնում ավտոբուսային միջոցների շինությունը։ Եվ մեքենաշինությունը մեզ օգնում է ստեղծել մետաղ

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են մեքենաշինության ոլորտում: 

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են Էեկտրաէներգիայի արտադրությամբ: 

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են երկաթաքարի արդյունահանմամբ: 

Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերություն

Դասի հղումը 

1. Քարտեզի վրա նշել նավթ, գազ և ածուխ արդյունահանող առաջատար երկրները: 
   

1. Ի՞նչ դեր ունի վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում:
   Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում շատ մեծ դեր ունի, և առանց դրա տնտեսություն ուղղակի չի կարող լինել։ Եվ դա էլ տալիս է վառելիք և էլեկտրոնիկա։
   
2. Որո՞նք են վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները: 
   
   Էներգետիկ ռեսուրսներով հարուստ պաշարները կամ դրանց հումքի էժան ներմուծումը:
   
   Բազմաբնույթ տրանսպորտային միջոցների առկայությունը՝ այդ թվում նավթամուղներ ու գազատարներ
   
   Ծովերին մոտ լինելու կարգավիճակը
   
   Վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսների մշակման տեխնոլոգիական ենթակառուցվածքների և աշխատուժի առկայությունը

Ազգային տնտեսություն

• Որո՞նք են տնտեսության զարգացման նախադրյալները
  Տնտեսության զարգացման նախադրյալներն են համաշխարհային շուկան, համաշխարհային տրանսպորտը և մեքենայական արտադրությունը։

Նշեք 5 երկիր որտեղ տնտեսության առաջատար ճյուղը

ա) գյուղատնտեսությունն է
Չադ, Ուգանդա, Նիգեր, Սուդան, Սոմալի
բ) արդյունաբերությունն է
Հայաստան, Ուզբեկիստան, Թուքիա, Վրաստան, Բռազիլիա
գ) սպասարկման ոլորտն է
ԱՄՆ, Իտալիա, Իսպանիա, կանադա, Չինաստան

Ի՞նչ ազդեցություն  ունի բնակչության սեռատարիքային կազմը տնտեսության զարգացման վրա: 

Բնակչության սեռային կազմը ցույց է տալիս, թե ինչպիսին է տղամարդկանց և կանանց թվաքանակի հարաբերակցությունը։ Սեռային կազմը տարբեր է ինչպես բնակչության առանձին տարիքային խմբերում, այնպես էլ աշխարհագրորեն՝ աշխարհի տարբեր տարածաշրջաններում և երկրներում։ 

Ի՞նչ ազդեցություն ունի երկրի աշխարհագրական դիրքը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Երկրի աշխարհագրական դիրքը երկրի տնտեսության զարգացման համար շատ կարևոր է, քանի որ երբ մարդն ունենում է ապրանք պետք է նաև դրանք ուղղարկի տարբեր երկրներ, իսկ այդ ընդացքում սախսվում է շատ գումար ճանապարհածախսի վրա։

Օրինակ՝ մարդը որոշում է սկսել հագուստ վաճառելու բիզնես, նա իր ապրանքը սատնում է ուրիշ երկրից և այդ ընթացքում նրա ծախսը ավելանում է։

Ի՞նչ ազդեցություն ունեն երկրի բնական պայմաններն ու ռեսուրսները երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Բնական պայմաններ են կլիման, գետային ցանցը, հողաբուսական ծածկը և այլն: Բնական պայմանները մեծապես ազդում են արդյունաբերության, գյուղատնտեսության, տրանսպորտի առանձին տեսակների զարգացման, ինչպես նաև ծառայությունների ոլորտի վրա:
Օրինակ՝
Մարդը ցանկանում է զբաղվել գյուղատնտեսությամբ, բայց կլիման վատն է։ Նրա ամբղջ բերքը կարող է ավերվել։

Ի՞նչ ազդեցություն ունի հարևան երկրների ազդեցությունը երկրի տնտեսության զարգացման վրա. բերել օրինակներ:
Երբ երկիրը շրջապատված է լավ երկրներով, նրանք կարող են համագործաքցել, ևդրա արդյունքում այն կարող է նպաստել երկրի տնտեսության զարգացման վրա։

Աշխարհի երկրներն ըստ տարածքի

Բնակչության վերարտադրություն

Բնակչության վերարտադրության վրա որ գործոններն են ազդում և ինչպես:
Ծնելիության եւ մահացության հետևանքով։

Ուրվագծային քարտեզի վրա նշեք 15 երկիր, որտեղ բնակչության վերարտադրության առաջին տիպն է

Ուրվագծային քարտեզի վրանշեք 15 երկիր, որտեղ բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպն է

Նշած երկրները առանձնացրեք ըստ վերարտադրության առաջին և երկրորդ տիպի

Առաջին տիպ՝
Ֆրանսիա, Պորտուգալիա, Ռուսաստան, Բելգիա, Գերմանիա,Իտալիա, Ուկրաինա, Իսպանիա, Հունաստան

Երկրորդ տիպ՝ Նիգերիա, Սաուդյան Արաբիա, Արգենտինա, Սիրիա, Ճապոնիա, Հնդկաստան, Չինաստան, Ալժիր, Հայաստան, Քենիա, Կամերուն, Մալթա, Ինդոնեզիա, Ավստրալիա, Չադ, Նոր Զելանդիա, Եմեն 

Բնակչության թիվն ու շարժը

1. Որո՞նք են աշխարհի բնակչության կտրուկ աճի պատճառները:
   
   Բնակչության կտրուկ աճի պատճառներից կարող են լինել՝ բարձրորակ բժշկությունը, նոր տեխնոլոգիան, էկոլոգիան, մահացիության և ծնելիության քանակը։

2. Ինչու ՞ է անհրաժեշտ իմանալ բնակչության մասին տվյալները:

Աշխարհի եւ առանձին երկրների բնակչության ճիշտ թիվն իմանալը ճանաչողական ու
գործնական մեծ նշանակություն ունի։ Այդ թվով են պայմանավորված երկրի տնտեսական
հզորությունը, նյութական բարիքների արտադրության եւ սպառման ծավալները, աշխա —
տանքային ռեսուրսների թվաքանակը, զինվորական ներուժի մեծությունը:

3. Ինչու ՞ է զարգացած երկրներում բնակչության աճը ավել քիչ, քան ոչ զարգացած երկրներում, չնայած այն հանգամանքին, որ զարգացած երկրներում կյանքի պայմաններն ավելի լավ են:

Բնակչության թիվը հատկապես արագ է աճում աշխարհի առավել աղքատ եւ տնտեսապես թույլ զարգացած տարածաշրջաններում եւ երկրներում: Այս տարածաշրջանների եւ երկրների հաշվին աշխարհի բնակչության աճի արագացումը մեր ժամանակաշրջանի ամենալուրջ հիմնախնդիրներից է: Այն իր հերթին առաջացրել է համամոլորակային եւ տեղական մասշտաբների բազմաթիվ այլ հիմնախնդիրներ, ինչպիսիք են, օրինակ, պարենային, աղքատության հաղթահարման, զբաղվածության, բնապահպանական, չվերականգնվող հանքահումքային եւ վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսների օգտագործման հիմնախնդիրները:

Բնական ռեսուրսների տեղաբաշխումը

Աշխարհի երկրներն ըստ նավթի պաշարների՝

Բնական ռեսուրսներ

1. Ի՞նչ տարբերություն կա բնական ռեսուրսների և բնական պայմանների միջև: 
   
   Բնական պայմանն դա տարածքներնն են, որտեղ մարդիկ ապրում են և չէն օգտվում բնությունից, իսկ բնական ռեսուրսը՝ բնությունից ստացած այն տարրն է, որ օգտագործվում է տնտեսության մեջ:
   
2. Կարո՞ղ է բնական պայմանը ժամանակի ընթացքում դառնալ բնական ռեսուրս, բերել օրինականեր:
   
   Այո իհարկե: Օրինակ` եթե դու որսորդություն պետք է անես, և դրա համար քեզ նաև պետք են բնական ռեսուրսներ այն պատրաստելու համար, կարկ։
   
3. Նշեք հինգ սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս և հինգ սպառվող վերականգնվող ռեսուրս:
   
   Սպառվող չվերականգնվող ռեսուրս-մետաղ, նավթ, պղինձ, ոսկի, հանքաքար:
   Սպառվող վերականգնվող ռեսուրս`- կենդանական ռեսուրսներ, անտառ, ծառ, ծաղիկ, ջուր:
   
4. Նշեք հինգ ռեսուրս, որոնց սպառվելու դեպքում կարելի է փոխա
   րինել այլ ռեսուրսով: 
   
   փայտ, գազ, նավթ, քար: