Չափումներ
Չափումը չափման առարկայի համեմատումն է ընտրված չափման միավորի հետ:
Չափման մասին լավ պատկերացում է տալիս «38 թութակ» մանկական մուլտֆիլմը: Այնտեղ լուծվում էր օձի երկարության չափման խնդիրը:
Թութակներով հաշված օձի երկարությունը հավասար էր 38 թութակի, կապիկներով հաշված՝ ստացվում էր 5 կապիկ, իսկ փղիկներով՝ 2 փղիկ: Բնականաբար, օձին դուր էր գալիս, որ թութակներով հաշված նա ավելի երկար էր: Այսպիսով, չափումների ժամանակ շատ կարևոր է չափման միավորի ընտրությունը:
Ուշադրություն
Եթե մենք ուզում ենք չափել մի քանի առարկաներ և համեմատել չափման արդյունքները, խիստ կարևոր է այդ առարկաները չափել միևնույն չափման միավորներով:
Եթե պետք է չափել երկու օձերի երկարությունները, ապա դրանք երկուսն էլ պետք է չափել նույն չափման միավորներով՝ թութակներով, կապիկներով կամ փղիկներով:
Հատվածի չափում
Հատվածի չափման համար որպես չափման գործիք ամենահաճախը օգտագործում են քանոն (լինում են շատ տարբեր քանոններ՝ ինչպես շատ մանր չափումների, այնպես էլ խոշորների համար):
Շատ հաճախ օգտագործվող չափման միավորներ են՝ 1կմ, 1մ, 1դմ, 1սմ, 1մմ:
1կմ=1000մ
1 մ =10դմ
1դմ=10սմ
1սմ=10մմ
Անկյան չափում
Անկախ չափման առարկայից, չափման մեծությունը ունի նույն հատկությունները:
Անկյուն չափելու գործիքներից է անկյունաչափը:
Անկյան մեծության չափման միավոր է աստիճանը:
Սա այն աստիճանը չէ, որն օգտագործվում է ջերմաստիճան չափելու համար:
Անկյան չափման համար որպես չափման միավոր ընդունում են փռված անկյան մեծության 1/180-րդ մասը: Այսպիսով, փռված անկյան մեծությունը հավասար է 180 այդպիսի միավորի՝ աստիճանի:
Դա գրում են այսպես՝∡AOB=1800
Հետևաբար, քանի որ լրիվ անկյունը բաղկացած է երկու փռված անկյուններից, ապա նրա մեծությունը հավասար է 3600-ի:
Լրիվ անկյան քառորդ մասը կամ փռված անկյան կեսը կոչվում է ուղիղ անկյուն, որի մեծությունը հավասար է ∡AOB=900-ի:
Այն անկյունը, որի մեծությունը փոքր է ∡AOB<900 կոչվում է սուր անկյուն:
Այն անկյունը, որի մեծությունը՝ 900<∡AOB<1800 կոչվում է բութ անկյուն:
Այն անկյունը, որի մեծությունը՝ 1800<∡AOB<3600 կոչվում է բացված անկյուն:
Առաջադրանք դասարանում՝
1,
ԸնտրիրMLK անկյան տեսակը՝
- լրիվ
- ուղիղ
- փռված
- բացված
- բութ
- սուր
2.
ԳտիրMP հատվածի երկարությունը, եթե MK=3սմ և KP=11սմ:
MP=սմ
3.
Գտիրպահանջվող հատվածի երկարությունը, եթե JL=12.44դմ
KJ=դմ
4.
Գտիր∢CBD-ն, եթե ∢ABC=23° և ∢ABD=90°.
∢CBD=°
5.
Գտիր∢CBA-ն, եթե∢DBC=18°
∢CBA=°